Σάββατο 28 Μαΐου 2011

Χειράδες

http://maps.google.com/maps?ll=37.283009,22.072779&spn=0.003201,0.006856&t=k&z=17&lci=com.panoramio.all

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011

Σύγχρονη Ελλάδα και Μουσική: Γιατί τόση περιφρόνηση

Σύγχρονη Ελλάδα και Μουσική: Γιατί τόση περιφρόνηση

by Thanos Theodoropoulos


Παρακολουθώντας χθες το βράδυ το "Κονσέρτο της Άνοιξης" στο Θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών, παρατήρησα κάποια καινούργια ενθαρρυντικά στοιχεία όσον αφορά την Μουσική στον τόπο μας। Αναφέρομαι στην ορχήστρα των μαθητών η οποία - προς το παρόν τουλάχιστον - περιλαμβάνει βιολιά, βιολοντσέλα, κοντραμπάσο και φλάουτα. Και κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, αργότερα η ορχήστρα να εμπλουτιστεί και με άλλα μουσικά όργανα. Το σημαντικό βέβαια είναι η ζέση, η θέληση των παιδιών αυτών για συνεργασία. Τόσο η ορχήστρα όσο και η χορωδία του Κολλεγίου Αθηνών και του Κολλεγίου Ψυχικού (παιδιά όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων) "μάγεψαν" για άλλη μια φορά χαρίζοντας σε όλους μας ένα θεσπέσιο βράδυ. Επίσης, ήταν απίστευτη η σύμπραξη της μαθητικής ορχήστρας με ενήλικες επαγγελματίες μουσικούς. Ένα ακόμη δείγμα του ότι η μουσική ενώνει κόσμο και δεν γνωρίζει ηλικιακά σύνορα. Παιδιά και ενήλικες συνεργάστηκαν άψογα επάνω στην σκηνή.

Δυστυχώς όμως, αυτή είναι μόνο μία όαση στην έρημο। Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική και άκρως θλιβερή. Το έγκλημα κατά της Μουσικής στην σύγχρονη Ελλάδα συντελείται από πολλούς παράγοντες. Ας θυμηθούμε το εξής: στην Αρχαία Ελλάδα, η Μουσική, μαζί με την Γυμναστική, την Φιλοσοφία, τα Μαθηματικά κ.α. εθεωρούντο ως θεμελιώδη συστατικά για την πνευματική και σωματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Η Μουσική ως γνωστόν συντελεί στην αρμονία της ψυχής, η Γυμναστική, στην αρμονία του σώματος. "Νους υγιής εν σώματι υγιεί". Όλα αυτά όμως προφανώς τα έχουν ξεχάσει οι Νεοέλληνες. Λογικό καθώς το μάθημα της Μουσικής διδάσκεται μόνο μία φορά την εβδομάδα στα σχολεία και όχι σε όλες τις τάξεις. Πιο συγκεκριμένα, διδάσκεται δύο φορές στην Α' και Β' Δημοτικού και από την Γ' Δημοτικού έως και την Γ' Γυμνασίου, μία φορά εβδομαδιαίως. Άντε και στην Α' Λυκείου ως "μάθημα επιλογής". Η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το Υπουργείο Παιδείας το μάθημα φαίνεται ξεκάθαρα... Το χειρότερο απ' όλα είναι τα πισώπλατα μαχαιρώματα ακόμα και από συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων, καθώς και από γονείς που κάνουν λόγο για "κύρια" και "δευτερεύοντα" μαθήματα. Τεράστιο και εγκληματικό λάθος που μεταφέρεται στους μαθητές οι οποίοι γίνονται ανεύθυνοι και θύματα παραπληροφόρησης.

Και φυσικά, οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν Μουσική, δεν είναι αμέτοχοι σε όλο αυτό το θέατρο του παραλόγου. Όταν στα Ελληνικά σχολεία υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που επιμένουν να διδάσκουν αποκλειστικά και μόνο την ύλη που περιλαμβάνεται στα - κακογραμμένα κατά την γνώμη μου - βιβλία της Μουσικής (ειδικά του Γυμνασίου), πώς περιμένουν να βρουν ανταπόκριση από τους μαθητές οι οποίοι έχουν άλλες προτιμήσεις και ακούσματα; Τι νόημα έχει να αποστηθίζουμε ολόκληρη την βιογραφία του Beethoven και του Mozart όταν δεν έχουμε ακούσει έστω την Ενάτη Συμφωνία ή την Μικρή Νυχτερινή Μουσική, αντίστοιχα; Πώς περιμένουμε από τα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα τα ακούσματα της δημοτικής και παραδοσιακής μουσικής μας όταν εμείς οι ίδιοι όντας ηλίθιοι και κάφροι, τα αποκαλούμε υποτιμητικά "κλαρίνα"; Τέλος, είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών μας, γνωρίζει ως "ελληνικά τραγούδια" όλα τα σκυλάδικα που ακούγονται κατά καιρούς από τους τραγουδιστές - φούσκες και σε έναν μήνα θεωρούνται "ξενέρωτα" και "εκτός μόδας";

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να στείλω το εξής μήνυμα σε όλους τους αποδέκτες (και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε): Το Σχολείο κύριοι, δεν είναι Ωδείο. Είναι χώρος σφαιρικής εκπαίδευσης και ο χαρακτήρας του είναι παιδαγωγικός. Γιατί πρέπει σώνει και καλά να "διώξω" την Μυρτώ (τυχαίο το όνομα) από την χορωδία; Επειδή φαλτσάρει λίγο; Θα διώξω όμως την Σοφία (επίσης τυχαίο το όνομα) καθώς βλέπω ότι δεν πειθαρχεί και έρχεται καθαρά για να "γλιτώσει τα ανιαρά άλλα μαθήματα" (όπως λέει, νομίζοντας ότι τρώμε κουτόχορτο!) Όσον αφορά το θεωρητικό κομμάτι του μαθήματος της Μουσικής, τα πάντα είναι χρήσιμα. Αρκεί να ξέρουμε τι παραδίδουμε και να κάνουμε το μάθημα ενδιαφέρον με την χρήση ηχητικών παραδειγμάτων. Και φυσικά - πάντα κατά την γνώμη μου - η εκμάθηση τραγουδιών και μελωδιών είναι απαραίτητη προκειμένου τα ίδια τα παιδιά να έρχονται σε επαφή μέσω της πρακτικής εξάσκησης.

Ένα άλλο θέμα που καίει αρκετούς εκπαιδευτικούς της Μουσικής είναι το θέμα της Αίθουσας Μουσικής. Κανονικά, θα έπρεπε κάθε σχολείο να διαθέτει ειδική αίθουσα με ηχομόνωση και - κατά προτίμηση - μακριά από τις άλλες αίθουσες διδασκαλίας ώστε να μην ενοχλούνται οι άλλες τάξεις και οι συνάδελφοι άλλων ειδικοτήτων. Κακά τα ψέματα, το μάθημά μας "προϋποθέτει" ορισμένες φορές, φασαρία. Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έχουμε ακούσει παράπονα από συναδέλφους ότι "τους ενοχλεί η φασαρία από δίπλα" (κι εμένα μου έχει τύχει). Ως μαθητής ιδιωτικού σχολείου, θυμάμαι ότι το μάθημα γινόταν πάντα σε συγκεκριμένη Αίθουσα Μουσικής με κατάλληλο εξοπλισμό και διαμορφωμένη για τις ανάγκες του μαθήματος. Αργότερα, ως εκπαιδευτικός και εργαζόμενος στην Δημόσια Εκπαίδευση, διαπίστωσα ότι στα περισσότερα σχολεία, το μάθημα γίνεται στην "κανονική" τάξη των παιδιών - εκεί όπου διδάσκονται και τα άλλα μαθήματα. Με άλλα λόγια, σε κάθε διάλειμμα πρέπει ο εξοπλισμός να μεταφέρεται από την μία αίθουσα στην άλλη, διαδικασία αρκετά χρονοβόρα! (πόσο μάλλον, όταν έχω και εφημερία και πρέπει να βρίσκομαι σε συγκεκριμένο χώρο του σχολείου!)

Τι σημαίνει όμως αυτό; Ότι το Δημόσιο Σχολείο είναι περιφρονημένο και πρέπει να θεωρείται ως "ο φτωχός συγγενής" του Ιδιωτικού; Ασφαλώς και όχι. Θέμα αποφάσεων και πρωτοβουλίας είναι. Θα πρέπει τα αρμόδια όργανα να σκεφτούν πολύ σοβαρά ορισμένα ζητήματα καθώς πρόκειται για την εκπαίδευση των ίδιων των παιδιών μας. Κάθε σχολείο θα πρέπει να διαθέτει Αίθουσα Μουσικής, Πληροφορικής, Τεχνολογίας, Εικαστικών κ.ο.κ. Και φυσικά κατάλληλο χώρο για την άθληση των μαθητών. Πολλές φορές η φασαρία που ακούμε από τα παιδιά που κάνουν Γυμναστική στο προαύλιο του σχολείου, μας αποσυντονίζει και αποσυντονίζει και τα παιδιά στην τάξη... όμως δεν μπορούμε να ζητήσουμε ευθύνες ούτε από τον καθηγητή της Γυμναστικής, ούτε από τα παιδιά φυσικά... Αλλού θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες.

Τέλος, μια πρωτότυπη - όσο και δημιουργική - κίνηση, θα ήταν η σύμπραξη μαθητών και καθηγητών στις σχολικές εορτές και στις εξωσχολικές εκδηλώσεις, μέσω της Μουσικής. Ήδη στο Κολλέγιο Αθηνών έζησα αυτήν την εμπειρία καθώς συνεργάστηκα με καθηγητές μου ως μαθητής. Σήμερα, στο Γυμνάσιο Κρανιδίου που υπηρετώ ως εκπαιδευτικός, έγινε ήδη μία σύμπραξη μαθητών με ενηλίκους φορείς του τόπου, τον περασμένο Μάιο, στα πλαίσια του "Αφιερώματος στο Ελληνικό Τραγούδι, 1910 - 2010". Και έπεται συνέχεια. Αρκεί να αντιμετωπιστεί, όχι μόνο η Μουσική αλλά και, γενικότερα η Εκπαίδευση με την σοβαρότητα που πρέπει... Διότι όσο ακούω με τα ίδια μου τ' αυτιά, γονείς που απαξιώνουν μπροστά στα παιδιά τους το μάθημα της Μουσικής (και όχι μόνο), δεν μπορώ να προσμένω κάτι καλύτερο.

Μακάρι αυτό που είδα και άκουσα χθες, να χρησιμεύσει ως υποθήκη για το μέλλον των παιδιών όχι μόνο του Κολλεγίου Αθηνών (και μελλοντικούς συναποφοίτους μου) αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Διότι όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές έχουν ΔΙΚΑΙΩΜΑ στην Μουσική Γνώση και μπορούν να προσφέρουν.

Θ.Θ.